In de omgeving van Stedum zijn negen boerderijen die rijksmonument zijn. Deze boerderijen bestaan uit drie typen: Hogelandster type, het Oldambster type en tweekapsboerderijen.
Boerderij Niehof Anno januari 2023 is op dit adres het tekstbueau van Ineke van Zanten gevestigd. Ineke werkt als tekstschrijver en notulist op afstand maar is ook inzetbaar op locatie. Naast het produceren van teksten kun je haar inzetten voor een breed scala aan management ondersteunende en secretariële werkzaamheden. Voor eenvoudige maar ook complexe taken kun je de expertise van “Op Niehof” gebruiken.
Aan het begin van de 19e eeuw, na de vorming van het Koninkrijk der Nederlanden, gaat het goed met de economie. Daarnaast is de grond in de omgeving van Stedum goed waardoor de boeren veel geld verdienen. In deze periode worden er in Groningen vele nieuwe boerderijen gebouwd die heerden worden genoemd.
De recent gerestaureerde boerderij Nijhoff uit 1875, is een boerderij van het type Hogelandster. Dit type boerderij heeft een kop, hals en romp. De kop is de woning, de hals bestaat vaak uit een gang, spoelplaats, berging en/of bijkeuken. De romp is de schuur achter de woning. Niehof betekent 'nieuwe tuin' (nie = nieuw, hof = tuin). Het hele huis is rijkelijk versierd met sierlijsten om elk raam en deur. Boven de deur zit een wapenschild van de familie die de woning heeft laten bouwen.
Al deze elementen stralen welvaart uit, net zoals het glas-in-lood, de dubbele schoorsteen en de brede sloot om de woning heen.
Boerderij Delthheem
Delleweg 2. Rijksmonument nr. 34502. Bouwjaar midden 19e eeuw, elders wordt 1880 genoemd. De boerderij waarvan het onderkelderde voorhuis het Hooglandse type vertegenwoordigt, dat wil zeggen gedekt is door dwars zadeldak met wolfeinden. Hoekschoorstenen met borden. Halfrond gesloten omlijste ingang. Er zijn forse gootlijsten.
Terrein waarin overblijfselen van een borg of een fort (Ol Fort); ten oosten van Delleweg 2. Datering: middeleeuws. De woning heeft een woonoppervlakte van 838 vierkante meter en bevindt zich op een perceelvann 1349 vierkante meter. De geschatte waarde is € 757.000 - € 843.000.
Occo Reintiesheerd
De boerderij ligt op een hoog gelegen voormalig perceel bouwland (wierde). Tevens grenst het perceel aan een complex van tenminste drie wierden dat bekend is als Stedum-de Weer. Dit wierdencomplex is in de tweede helft van de vroege middeleeuwen opgeworpen op een kwelderrug aan de westelijke rand van de Fivelboezem. Aan de noordzijde grenst de wierde aan een getijdengeul, bekend onder de naam Delle. De Delleweg is in oorsprong vermoedelijk de voortzetting van de kwelderrug of oeverwal van de Delle.
Het pand wordt geschat op € 636.000 - € 703.000. De woning heeft een woonoppervlakte van 1265 m2. De laatste WOZ-waarde van Delleweg 9 is 608.000 euro.
Het pand is in het bezit van Het Groninger Landschap. Op hun website lezen we:
Blik op de toekomstDoor de gaswinning in Groningen heeft de boerderij aardbevingsschade opgelopen. De laatste eigenaren hebben de boerderij vervolgens verkocht aan de NAM. Daarna heeft de NAM de boerderij in 2017 overgedragen aan Het Groninger Landschap. Dankzij de overdracht blijft het monumentale karakter van de boerderij gegarandeerd. Het plan is om net als in De Haver en Melkema de woonfunctie te verplaatsen naar de schuur. Bij Occo Reintiesheerd wordt de woonfunctie gerealiseerd in de bijschuur van de boerderij. Op deze manier koopt Het Groninger Landschap tijd om zo over een aantal jaar opnieuw te kijken naar de bevingen en grond.
PlanningIn januari 2022 hebben we de aanbesteding afgerond. De verbouw- en herstelwerkzaamheden worden nu uitgevoerd. Zo wordt er hard gewerkt om de oorspronkelijke en authentieke rietenbedekking van het dak in ere te herstellen, zoals op de foto hieronder ook te zien is.
De met bakstenen pilasters afgezette gevelvelden zijn regelmatig ingedeeld: centrale ingang met hardstenen borden met gietijzeren balusters, gebosseerde hoeken, natuursteen omlijstingen, gepaneelde dubbele houten deur met getoogd bovenlicht, balkon met balusters, dakhuis met stuc-omlijsting en driehoekig getoogde kelder- en T-vensters met omlijsting; gekorniste kroonlijst en goot op gesneden consoles; donkere plint afgezet door waterlijst.
Eenvoudige hals onder met friese pannen belegd zadeldak, paneeldeur en met gietijzeren sierroosters en getoogd bovenlicht, kroonlijst. Inwendig waardevolle interieur-onderdelen als gesneden houten vensterbanken en gepaneelde luiken, schouwen met stuc-decoratie, stuc-plafonds; keuken met eenvoudige houten kastenwand; pomp met rijke koperen kranen en dito zwengel en gepolijste hardstenen spoelbak; met plavuizen betegelde melkkelder met koelzinken.
Pomp met rijke koperen kranen en dito zwengel en gepolijste hardstenen spoelbak.
Romp onder aan voor- en achterzijde even afgewolfd rietgedekt schilddak met uileborden. Getoogde inrij-deuren, dito staldeuren met bovenlichten met gietijzeren tracering; getoogde en recht-gesloten stalvensters met en zonder tracering; gietijzeren goten op dito consoles. Bijschuur met woonruimte, onder aan voor- en achterzijde afgewolfd pannengedekt schilddak met uileborden. De gevel van het woongedeelte is uitgerust met getoogd karnhok-venster, dito inrijdeuren, zes- en tweeruitsvensters; in de achtergevel getoogde inrijdeuren en dito staldeur en vensters met tracering; in de zijgevel slechts weinige lichtopeningen; gietijzeren goot op dito consoles; staafankers.
Bakhuis met lagere sprong onder pannengedekte zadeldakjes met windveren en gietijzeren goot op dito consoles; twee schoorstenen respectievelijk met bord en loden puntdakje met pinakel. Paardenstal onder rietgedekt afgewolfd schilddak met uileborden; deur- en vensteropeningen van verschillende soort; goot op consoles; inwendig ijzeren ruiven en boxen met verzorgd houten schotwerk.
Met plavuizen betegelde melkkelder met koelzinken.
Een voorkamer van de boerderij.
Jensemaheerd
Anno januari 2023 wordt de waarde geschat op € 697.000 - € 771.000. De woning heeft een woonoppervlakte van 1534 viekante meter. Anno 2009 woont hier de familie Bijen jr. Bijen legt uit dat voor de te bouwen stal een milieuvergunning wordt aangevraagd voor 200 koeien en 135 stuks jongvee. Als de melkquota over een paar jaar worden afgeschaft, wil hij de capaciteit van de stal verhogen tot 400 koeien. Op langere termijn wordt gemikt op een uitgroei tot 800 stuks vee. De veeboer ondervindt naar eigen zeggen geen hinder van de kredietcrisis. De recessie werkt zelfs enigszins in zijn voordeel: "De bouwkosten van de stal en rentekosten dalen."
Omvangrijk op wierde gelegen tweede helft 19e eeuwse boerderij-complex, bestaande uit kop-hals-romp met aangebouwde bijschuur, bakhuis en paardestal.
Het hoofdgebouw is in 1860 opgetrokken, de kop in 1905 vernieuwd en dwarsgeplaatst, de bijschuur rond 1900 aangebouwd. In 1905 opnieuw in eclectische XIXe-vormen opgetrokken onderkelderde top onder met leipannen belegd schilddak met top-schoorstenen met borden.
De met bakstenen pilasters afgezette gevelvelden zijn regelmatig ingedeeld: centrale ingang met hardstenen borden met gietijzeren balusters, gebosseerde hoeken, natuursteen omlijstingen, gepaneelde dubbele houten deur met getoogd bovenlicht, balkon met balusters, dakhuis met stuc-omlijsting en driehoekig getoogde kelder- en T-vensters met omlijsting; gekorniste kroonlijst en goot op gesneden consoles; donkere plint afgezet door waterlijst.
Eenvoudige hals onder met friese pannen belegd zadeldak, paneeldeur en met gietijzeren sierroosters en getoogd bovenlicht, kroonlijst. Inwendig waardevolle interieur-onderdelen als gesneden houten vensterbanken en gepaneelde luiken, schouwen met stuc-decoratie, stuc-plafonds; keuken met eenvoudige houten kastenwand; pomp met rijke koperen kranen en dito zwengel en gepolijste hardstenen spoelbak; met plavuizen betegelde melkkelder met koelzinken. Romp onder aan voor- en achterzijde even afgewolfd rietgedekt schilddak met uileborden.
Getoogde inrij-deuren, dito staldeuren met bovenlichten met gietijzeren tracering; getoogde en recht-gesloten stalvensters met en zonder tracering; gietijzeren goten op dito consoles. Bijschuur met woonruimte, onder aan voor- en achterzijde afgewolfd pannengedekt schilddak met uileborden.
Gevelsteen in de achtergevel van Hoofdstraat 47 te Stedum, foto: 5 mei 2018. Opschrift: Op Jensema, 1758, Sywert en Clasen. Derk Jans, 1803, Trijntje Simens.
De gevel van het woongedeelte uitgerust met getoogd karnhok-venster, dito inrijdeuren, zes- en tweeruitsvensters; in de achtergevel getoogde inrijdeuren en dito staldeur en vensters met tracering; in de zijgevel slechts weinige lichtopeningen; gietijzeren goot op dito consoles; staafankers.
Bakhuis met lagere sprong onder pannengedekte zadeldakjes met windveren en gietijzeren goot op dito consoles; twee schoorstenen respectievelijk met bord en loden puntdakje met pinakel. Paardenstal onder rietgedekt afgewolfd schilddak met uileborden; deur- en vensteropeningen van verschillende soort; goot op consoles; inwendig ijzeren ruiven en boxen met verzorgd houten schotwerk.
De Fledderbosch, ook Vlierbosch
In 1967 wordt de boerderij bewoond door Jan Dirk Jensema en Janny Vos. De eigenaars zijn dan Gustav Dicke en Irene Körnemann uit Hagen in Duitsland.
De waarde wordt anno 2023 geschat op € 644.00 - € 788.00. De woning heeft een woonoppervlakte van 1238 m2.
De Jensema's zijn begonnen in Stedum, waar Jan Siwerts en Lupke Clasen, ouders van Derk Jans (Jensema), een boerderij kopen van Albert Cornelis en Arendje Pieters op 4 mei 1756. Jan Siwerts is afkomstig van Garmerwolde en Lupke Clasen van Stedum. Zij is geboren op de kloosterboerderij van St. Anna te Stedum. Haar vader Claas Alderts is niet alleen boer, maar ook mulder, diaken en landdagkomparant. Hij en zijn vrouw Trijntje Bonnes hebben ook de eigendom van de boerderij ten noorden van de Drijbörgsterlaan. Bij de akte van scheiding en deling van de nalatenschap van Claas Alderts en zijn 2e vrouw Trijntje Bonnes valt Lupke Meyer, die voor 1/5 en 1/6 part gerechtigd iis tot de nalatenschap, 7 grasen van dit kloosterland toe. Gedurende een periode van 200 jaar heeft de familie Jensema, zoals uit de inventaris blijkt, naast de genoemde Jensemaheert een respektabel aantal boerderijen en landerijen door aankoop en vererving verworven. Onder Stedum o.a. Vlierbosch, Fledderbosch (1816), de nu verdwenen boerderij ten noorden van de Drijbörgsterlaan (1839) en Olde Boelsema (1920).
Gevelsteen van "Vlierbosch, gebouwd in 1844 door J.D Jensema & G.J. van der Molen. Kinderen: Derk & Johs Jensema."
Van de laatste 4 boerderijen bevinden zich stukken in de inventaris bij de Groninger Archieven. De vleugels naar Loppersum worden uitgeslagen in 1839, wanneer Derk Udes Bolt en Swaantje Derks Jensema, dochter van Derk Jans (Jensema) de hoogste bieders zijn bij de publieke verkoop van de Cremersheerd. Daar komen in de loop der jaren nog bij o.a. Lutje Ham (1893, afgebrand 1944), Den Ham (1905), boerderij aan de Bosweg (1905) en in 1895 de boerderij Nieuw Tocama te Uithuizen. Waren de Jensema's aanvankelijk meyers op de respectievelijke boerderijen. Tenslotte verwerven zij de meeste van de landerijen in eigendom. In de inventaris is, steeds voorafgaande aan de beschrijvingen, een kort overzicht gegeven van de geschiedenis van de betreffende boerderij aan de hand van de aanwezige stukken en met behulp van de boerderijenboeken van Loppersum en Stedum.
De Heemen
"De Heemen is een Boerderij met een naastgelegen 'Zorgbuurderi'j. Twee locaties die samen het geheel “De Heemen” vormen. De Heemen staat open voor mensen om de natuur te ervaren, elkaar te ontmoeten en samen iets te ondernemen. Het is een bijzondere plek waar je welkom bent, waardevol mag zijn en mag deelnemen aan het grotere geheel. Je mag zijn zoals je bent en we hebben aandacht voor ieders kwaliteiten.
De Heemen is dagelijks bezig met: - Boeren op een melkveehouderij met ruime lichte vrijloop potstal 100 melkkoeien en 64 hectare land. - Zorgen vanuit de Zorgbuurderij, een volledig verbouwde, voormalige arbeiderswoning, waar we van 8.00 tot 19.00 jeugdzorg en dagbesteding bieden aan kinderen en volwassenen. - Buurten voor mensen uit de omgeving. Er zijn verschillende mogelijkheden om elkaar te ontmoeten en samen iets te ondernemen".
Maatschap Kruizinga
Boven de ingang een halfrond bovenlicht met een gekleurd glas in loodraam. Zowel in de voor- als de beide zijgevels hebben voor die tijd veel gebruikte licht getoogde schuifvensters met glas in lood in de bovenramen. In de rechterzijgevel van de gemoderniseerde hals is een tweede ingang met een fraaie omlijsting en kleine vensters. Zowel deze entree als het grote raam naast de ingang zijn van een andere stijl dan het nog in originele staat verkerende dwarshuis.
De waarde wordt geschat op € 652.000 - € 796.000. De woning heeft een woonoppervlakte van 935 m2 en is gebouwd in 1850, waarbij de lasten uitkomen op € 2.760,-.
Lellensterweg 2, Stedum Rijksmonument nrr. 34506. Aan de haven gelegen PAND bestaande uit een woning onder zadeldak met wolfeinden; ter weerszijden van de ingang twee vensters met zes ruiten; ook in een zijgevel zesruitsvensters. Achter het woonhuis schuur onder twee kappen, evenwijdig aan het dak van het woonhuis.
De waarrde wordt geschat op € 574.000 - € 634.000. De woning heeft een woonoppervlakte van 264 m2 en bevindt zich op een ruim perceel met een oppervlakte van 1495 m2. De woning is gebouwd in 1900. De laatste WOZ-waarde van Lellensterweg 2 is 247.000 euro.
Bussemaheert Weersterweg 14, is geen Rijksmonument, maar staat wel bij de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed geregistreerd onder nummer 127.183 en 127.184, vervaardigingsdatum maart 169. De onderstaande foto's zijn gemaakt door A.J. van der Wal (RCE). Alternatieve nummer systeemkaart: 215480. Adlib priref F&D: 20205093. Het voorhuis en de boerderij zelf zien van dien aard, dat deze ook een plekje verdient in dit artikel. Onder licentie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
De maatschap Maatschap J.T. de Vries en H.A. de Vries-Bolt is gevestigd op Weersterweg 14 te Stedum en is actief in de branche fokken en houden van melkvee. Het bedrijf is bij de kamer van koophandel geregistreerd onder kvk nummer 01151057 en is gelegen in verspreide huizen Stedum inclusief Startenhuizen. Bij het maatschap zijn tussen de 2 en 5 personen werkzaam.
De waarde wordt geschat op € 620.000 - € 743.000. De woning heeft een woonoppervlakte van 827 m2 en is gebouwd in 1857. Het complex is in bezit van Maatschap J.T. de Vries en H.A. de Vries-Bolt (paardensport), opgericht in maart 2013.
|
||||||||||||
|
||||||||||||
Zie ook (Jensema) in het artikel onder Dorpen --> Stedum -->
